Βασικός σκοπός της δειγματοληψίας του εδάφους είναι η συγκέντρωση των απαραίτητων πληροφοριών για τη μελέτη της γονιμότητας του εδάφους και ειδικότερα για τη συγκέντρωση όλων εκείνων των επιστημονικών πληροφοριών που αφορούν τη μελέτη των προβλημάτων θρέψης των φυτών, της λίπανσης των καλλιεργειών, την διερεύνηση των χημικών, φυσικών και βιολογικών παραμέτρων του εδάφους που θα αξιοποιηθούν για να στηριχθεί η λιπαντική αγωγή που θα ακολουθήσουμε, καθώς και τη πολιτική που κρίνεται απαραίτητη να εφαρμοσθεί προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα ρύπανσης των εδαφών από νιτρικά ιόντα και βαρέα μέταλλα (Cd, Pb, Se).
 |
| Δειγματοληψία εδάφους στον αγρό |
Tα δείγματα του εδάφους λαμβάνονται με ειδικούς δειγματολήπτες που διαφέρουν στο μέγεθος αλλά και στη σχεδίαση τους. Οι δειγματολήπτες περιστρέφονται και πιέζονται για να εισέλθουν στο έδαφος και στη συνέχεια λαμβάνονται δείγματα εδάφους από το επιθυμητό βάθος π.χ. 0 - 30 cm, 30 - 60 cm, 60 - 90 cm, ή 0- 10 cm, 10 - 20 cm, 20 - 30 cm ανάλογα με τους σκοπούς της δειγματοληψίας (βαθύρριζα φυτά, επιπολαιόρριζα φυτά, δενδρώδεις καλλιέργειες).
 |
| Δειγματολήπτης εδάφους |
Τα δείγματα εδάφους αναπόφευκτα διαταράσσονται σε διαφορετικό βαθμό οπότε οι παρατηρήσεις που γίνονται σε αυτά όπως το χρώμα, η κοκκομετρική σύσταση, οι πέτρες, οι ρίζες από τα φυτά, το βάθος της εδαφικής κατατομής, καταγράφονται για τον χαρακτηρισμό του εδάφους. Η δομή του εδάφους στις περιπτώσεις αυτές είναι αδύνατον να χαρακτηρισθεί εκτός και αν τα δείγματα του εδάφους είναι αδιατάρακτα.
 |
| Δειγματολήπτης εδάφους |
Πριν από τη δειγματοληψία, η επιφάνεια του εδάφους καθαρίζεται από τα χόρτα, τις πέτρες και από τα φυτά. Για να αποφευχθούν επιμολύνσεις από τις συνεχείς κατακόρυφες δειγματοληψίες, πρέπει να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα για τον καθαρισμό του κάδου του δειγματολήπτη από το έδαφος και στη συνέχεια ο δειγματολήπτης να εισέρχεται στην τομή που διανοίχτηκε για να ληφθεί δείγμα εδάφους από μεγαλύτερο βάθος. Προκειμένου να ληφθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα από έναν αγρό, κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν δείγματα ακολουθώντας διαδρομή σχήματος W.
Κατά τη δειγματοληψία, πρέπει να αποφεύγεται η λήψη δειγμάτων εδάφους από θέσεις ή σημεία του εδάφους που οι ιδιότητες του διαφέρουν από τις ιδιότητες του εδάφους του αγρού. Δεν πρέπει να λαμβάνονται δείγματα από θέσεις που βρίσκονται πλησίον των εισόδων των γωνιών που δημιουργούν οι γεωργικοί ελκυστήρες κατά την άροση, από θέσεις πλησίον οδών, στραγγιστικών ή αρδευτικών αυλακιών. Αν σε κάποια σημεία προστέθηκαν μεγάλες ποσότητες ασβέστη ή μεγάλες ποσότητες λιπασμάτων, κρίνονται απαγορευτικά σημεία λήψης δειγμάτων.
Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Ο αριθμός των δειγμάτων αποτελεί βασικό παράγοντα μείωσης της ανομοιομορφίας του εδάφους και βελτίωσης της ακρίβειας των αποτελεσμάτων και εξαρτάται από την ομοιομορφία της εδαφικής μάζας ( βάθος, ανάγλυφο και φυσικά χαρακτηριστικά εδάφους ). Οι παράγοντες που καθορίζουν κυρίως τον αριθμό των δειγμάτων που θα ληφθούν από έναν αγρό είναι οι εξής :
- Ο βαθμός της ακρίβειας
- Ο βαθμός ομοιομορφίας του εδάφους
- Ο ειδικός σκοπός της κάθε ανάλυσης
- Το βάθος της δειγματοληψίας
- Η έκταση της περιοχής από την οποία θα ληφθούν τα δείγματα του εδάφους
- Ο οικονομικός παράγοντας
- Η εργαστηριακή υποδομή
Σύμφωνα λοιπόν, για μια έκταση 2 - 5 στρεμμάτων λαμβάνονται 2 - 3 μικτά δείγματα εδάφους. Το κάθε επιφανειακό δείγμα προέρχεται από 5 δείγματα ή από ένα μικτό επιφανειακό δείγμα (0 - 30 cm) και (60 - 90 cm). Η συχνότητα της δειγματοληψίας εξαρτάται από την ομοιομορφία του εδάφους, από το είδος της καλλιέργειας ως και το βαθμό της εντατικοποίησης της κάθε καλλιέργειας.
 |
| Προκειμένου να ληφθούν αντιπροσωπευτικά δείγματα από έναν αγρό, κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν δείγματα ακολουθώντας διαδρομή σχήματος W |
Στα κηπευτικά ( υπό κάλυψη ), η δειγματοληψία γίνεται 2 φορές το χρόνο. Στις μεγάλες καλλιέργειες και στις δενδρώδεις καλλιέργειες, η δειγματοληψία του εδάφους γίνεται 1 φορά το χρόνο.
Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Κατά την δειγματοληψία, θα πρέπει να αποφεύγονται μολύνσεις από διάφορα μέταλλα στις περιπτώσεις που το δείγμα του εδάφους, θα χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό διαφόρων μικροθρεπτικών στοιχείων όπως Zn, Mn, Cu, Mo, B. Στις περιπτώσεις αυτές κρίνεται απαραίτητο να αποφεύγεται η χρήση εργαλείων ή δοχείων από γαλβανισμένο μέταλλο ή μαλακό σίδηρο ή μπρούτζο. Επίσης, τα δείγματα πρέπει να τοποθετούνται σε πλαστικές σακούλες.
Τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών μπορεί να επηρεαστούν και από άλλους παράγοντες όπως :
- Το βάθος της δειγματοληψίας
- Τα σύνθετα δείγματα όταν λαμβάνονται από σημεία ή περιοχές που έχουν ανομοιομορφία
- Η λήψη σύνθετων δειγμάτων από ομοιόμορφες περιοχές αλλά με διαφορετικό ιστορικό ασβέστωσης
- Η διαφορετική περιεκτικότητα σε οργανική ουσία των διάφορων δειγμάτων
- Όταν τα δείγματα του εδάφους περιέχουν μαλακά πετρώματα
- Η λήψη δειγμάτων από περιοχές όπου έγινε ανομοιόμορφη εφαρμογή λιπασμάτων ή και υλικών ασβέστωσης
- Σε συνθήκες ξηρασίας δεν διαλύονται στο έδαφος τα λιπάσματα που προστίθενται
- Η προετοιμασία των δειγμάτων ή η κατεργασία αυτών σε μολυσμένο περιβάλλον ή σε ακατάλληλα σκεύη
- Η κακή συσκευασία του δείγματος
Επίσης, μεγάλη προσοχή, γιατί πολλές φορές γίνονται λάθη στην τοποθέτηση των καρτών στις πλαστικές σακούλες συσκευασίας με αποτέλεσμα να μη γίνεται σωστή περιγραφή των εδαφικών δειγμάτων.
 |
| To άρθρο '' Δειγματοληψία εδάφους στον αγρό '' δημοσιεύτηκε στην αγροτική εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας ΑγροΈκφραση στις 21/07/2018 |
Βιβλιογραφία
Γονιμότητα Εδαφών - Θρεπτικά στοιχεία φυτών ( μακροθρεπτικά - μικροθρεπτικά ) και Βαρέα Μέταλλα - Μέθοδοι και εφαρμογές
Ιωάννη Κ. Μήτσιου ( Καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας )
Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος