Στο παρακάτω άρθρο, θα αναφερθούν τα ακολουθούμενα βήματά στην εγκατάσταση ενός οπωρώνα. Για να φτάσουμε όμως σε εκείνο το σημείο, ο υποψήφιος δενδροκαλλιεργητής, πριν την λήψη της απόφασής του για την εγκατάσταση ενός οπωρώνα, θα πρέπει να λάβει σοβαρά τα παρακάτω :
 |
| Τα βήματα στην εγκατάσταση ενός οπωρώνα |
Εποχικές θερμοκρασίες
α ) Θερμοκρασίες ψύχους : Να ικανοποιούν τις ανάγκες των καρποφόρων δέντρων για τη διακοπή του ληθάργου τους και την ομαλή βλάστησή τους την επόμενη άνοιξη.
β ) Ελάχιστες χειμερινές θερμοκρασίες : ανάλογα με την ικανότητα επιβίωσης των καρποφόρων δέντρων σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.
Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
γ ) Ημέρες απαλλαγμένες παγετού και μονάδες θερμότητας : Ο αριθμός των ημερών μεταξύ του τελευταίου παγετού της άνοιξης και της πρώτης παγωνιάς του φθινοπώρου καθώς και ο αριθμός των μονάδων θερμότητας στις οποίες εκτίθενται τα δέντρα, περιορίζει την καλλιέργεια των καρποφόρων δέντρων ανάλογα με τις ανάγκες τους.
δ ) Επίδραση υδάτινων όγκων στη θερμοκρασία : Η θάλασσα και οι μεγάλες λίμνες βελτιώνουν τη θερμοκρασία των γύρω περιοχών ( τέλη φθινοπώρου - χειμώνα παράγουν θερμότητα, άνοιξη - καλοκαίρι απορροφούν θερμότητα ).
Εδαφικές συνθήκες
α ) Σύσταση εδάφους : Οι καλύτεροι οπωρώνες είναι αυτοί που εγκαθίστανται σε :
- Στις εκβολές ποταμών και σε εδάφη με πολύ ιλύ στις όχθες τους
- Σε βαθιά αλλουβιακά εδάφη που σχηματίζονται στην είσοδο φαραγγιών και καταλήγουν σε πεδιάδες
- Σε χαλικώδη ή αμμώδη εδάφη που στραγγίζουν πολύ καλά
Ο υποψήφιος δενδροκαλλιεργητής θα πρέπει να προβεί στην ενέργεια της εδαφοανάλυσης.
β ) ph : Για τα περισσότερα καρποφόρα δέντρα το ph πρέπει να κυμαίνεται σε τιμές από 5,5 - 6,5. Διαφορετικά, πολλά στοιχεία μετατρέπονται σε ιόντα ή άλατα, οι ρίζες δεν μπορούν να απορροφήσουν οπότε και θα έχουμε ανάπτυξη τροφοπενικών συμπτωμάτων στα δέντρα.
γ ) Ύψος υδατικού ορίζοντα : Πολλές φορές η εγκατάσταση δικτύου αποστράγγισης είναι αναγκαία όταν ο υδατικός ορίζοντας είναι κοντά στο έδαφος για την απομάκρυνση υπερβολικού νερού και κατέβασμα του υδατικού ορίζοντα.
Ετήσια βροχόπτωση
Είναι αναγκαία για την ανανέωση του νερού άρδευσης που λαμβάνεται από ποτάμια, κανάλια, πηγάδια με άντληση.
Εδαφικό ανάγλυφο
Αν είναι διαμορφωμένο σε αναβαθμίδες, τα άκρα πρέπει να είναι υπερυψωμένα για αποφυγή του φαινομένου της διάβρωσης. Επίσης, γίνεται κάλυψη του με φυτά με πλούσιο θυσσανώδες ριζικό σύστημα. Το ανάγλυφο του εδάφους καθορίζει τις αποστάσεις φύτευσης και την κατεύθυνση των σειρών όταν είναι για φύτευση με το σύστημα των ισοϋψών καμπυλών. Σε χαμηλές εστίες όπου συσσωρεύεται ψυχρός αέρας, χρειάζεται να επιλεγούν είδη και ποικιλίες ανάλογα με την ανθεκτικότητά τους και τις ανάγκες τους σε ψύχος.
Ιστορικό της προ φύτευσης τοποθεσίας
Είναι αναγκαία η γνώση της καλλιέργειας που προϋπήρξε στην τοποθεσία, γιατί μπορεί να χρειαστεί απολύμανση του εδάφους ή αν προϋπήρχε οπωρώνας, να απαιτείται αλλαγή είδους ή υποκειμένου.
Ας αναλυθούν παρακάτω λοιπόν, οι ενέργειες που εκτελούμε κατά την διάρκεια της εγκατάστασης ενός οπωρώνα.
 |
| ενέργειες που εκτελούμε κατά την διάρκεια της εγκατάστασης ενός οπωρώνα |
Προετοιμασία εδάφους : Δεν απαιτείται βαθιά άροση συνήθως πια για καλλιεργούμενα χωράφια εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι, όπως υπεδάφιο αδιαπέραστο στρώμα. Απαιτούνται επανειλημμένες αναμοχλεύσεις και αφαιρέσεις φυτικών μερών προηγούμενης ''μολυσμένης καλλιέργειας''. Πριν την τελευταία αναμόχλευση πρέπει να σημάνουμε τις θέσεις και σε μια λωρίδα 1 - 1,5 m πλάτος, όπου στο μέσον να φυτευτεί το δέντρο, μπορούμε να σκορπίσουμε φωσφορούχα λιπάσματα, καλιούχα, αν απαιτείται από την εδαφολογική ανάλυση, και από πάνω τους κοπριά. Με την αναμόχλευση αυτά θα ενσωματωθούν και θα είναι διαθέσιμα στις ρίζες των φυτών για τα επόμενα χρόνια.
Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Επαναφύτευση : Είναι όταν εκριζώνουμε ένα οπωρώνα και επαναφυτεύουμε το ίδιο χωράφι με δέντρα. Συνήθη προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι η κόπωση του εδάφους από τοξίνες, εδαφογενείς ασθένειες, νηματώδεις και εξάντληση θρεπτικών στοιχείων. Αντιμετώπιση γίνεται με ανθεκτικά υποκείμενα (GF677, ΕΜ9), απολύμανση (οικονομικά ασύμφορη σήμερα), με σπορά ετησίων φυτών για μερικά έτη, με φύτευση των νέων δέντρων σε σειρές που βρίσκονται στο μέσο του διαδρόμου της προηγούμενης καλλιέργειας, κ.λπ.
Χάραξη - Σήμανση θέσεων : Γίνεται βάσει της τελικής ανάπτυξης του φυτού που θα φυτέψουμε και της διαμόρφωσης του.
Εποχή φύτευσης : το Νοέμβριο σε ζεστές περιοχές, Φεβρουάριο - Μάρτιο σε ψυχρές περιοχές όπου υπάρχει κίνδυνος δυνατών παγετών το χειμώνα.
Φύτευση : Οι οπές πρέπει να ανοίγονται μήνες πριν για να ηλιοαπολυμανθεί σχετικά το έδαφος ή συχνά πια δεν ανοίγονται οπές, αλλά με ειδικό αυλακωτήρα φυτεύονται τα δέντρα στην επιφάνεια του εδάφους με τη δημιουργία αναχώματος, δηλαδή, δημιουργείται ένα ''σαμάρι'' πάνω στο οποίο φυτεύονται τα δέντρα. Το ανάχωμα χρησιμοποιείται συχνά στις φυτεύσεις για την προστασία του λαιμού και των ριζών του δέντρου από εδαφογενείς ασθένειες, αλλά η αντιμετώπιση των ζιζανίων πρέπει να γίνει τα επόμενα χρόνια μόνο με χημικά ζιζανιοκτόνα ή εδαφοκάλυψη ή πιο δύσκολα, με χειροκίνητα χορτοκοπτικά.
Φροντίδες μετά τη φύτευση : Περιλαμβάνουν την άμεση διαμόρφωση τους, την προστασία από εχθρούς και ασθένειες, την αντιμετώπιση ζιζανίων και την προστασία του κορμού από την ηλιακή ακτινοβολία, τα ζιζανιοκτόνα και από τυχόν ζωικούς κινδύνους. Η προστασία του κορμού γίνεται με βάψιμο του κορμού με λευκό πλαστικό εσωτερικού χώρου με ή χωρίς 2-4% βορδιγάλειο πολτό (β/β), κάλυψη με ειδικούς πλαστικούς νάρθηκες (να μην '' κολλάνε '' στον κορμό αλλά να είναι '' χαλαροί '' επάνω του) ή και για μια μόνο χρονιά, με νάρθηκα από χαρτόνι. Για την αντιμετώπιση των ζιζανίων χρησιμοποιούνται μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα χωρίς να βραχεί ο κορμός ή εδαφοκάλυψη με χαρτόνι ή πλεκτό μαύρο πλαστικό.
Συγκαλλιέργεια - Ενδιάμεσες φυτεύσεις : Μπορεί να γίνει φύτευση διπλάσιου αριθμού δέντρων επί της γραμμής από την τελική απόσταση των δέντρων, με σκοπό τη συγκομιδή περισσότερων καρπών τα πρώτα χρόνια του οπωρώνα και μετά από 4 - 6 έτη, να αφαιρεθεί κάθε δεύτερο δέντρο επί της σειράς. Δεν γίνεται συχνά αυτό λόγω υψηλού κόστους εγκατάστασης. Συγκαλλιέργεια με λαχανικά ή φυτά μεγάλης καλλιέργειας είναι συχνή και φέρει κάποιο εισόδημα τα πρώτα έτη στον παραγωγό. Τα συγκαλλιεργούμενα φυτά δεν πρέπει να φυτεύονται κοντά στη σειρά των δέντρων και πρέπει να χορηγούνται μεγαλύτερες ποσότητες νερού στον οπωρώνα. Άριστα φυτά για συγκαλλιέργεια αποτελούν τα χειμερινά και αυτά που δεν μεταφέρουν ασθένειες που βλάπτουν και τα δέντρα : όσπρια, κρεμμύδι, σκόρδο, καλαμπόκι, σταυρανθή. Συγκαλλιέργειες που λειτουργούν σε μικρούς οπωρώνες είναι για παράδειγμα , μια σειρά ελιές σε μεγάλο ύψος να προστατεύουν (από τον άνεμο) δύο σειρές εσπεριδοειδών και εναλλάξ μια σειρά ελιές και μια σειρά αμπέλι. Δεν επιτρέπονται για συγκαλλιέργεια με τα δέντρα οι ντομάτες, τα πεπονοειδή (καρπούζι - πεπόνι) και το βαμβάκι.
Βιβλιογραφία - Πηγή
1 ) Δενδροκομία
Ι - Σημειώσεις για ειδικά θέματα
Πανεπιστήμιο
Θεσσαλίας
Σχολή
Γεωπονικών Επιστημών
Τμήμα
Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος
Εργαστήριο
Δενδροκομίας - Αναπληρωτής Καθηγητής Νάνος Γεώργιος
2 ) agroselida.blogspot.com