Για να πετύχουμε την μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή και άριστη ποιότητα καρπών, χρειάζεται να προσδιορίσουμε τις ανάγκες μιας εσπεριδοφυτείας σε θρεπτικά στοιχεία και να καταρτίσουμε ένα πρόγραμμα λίπανσης που να ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες της εσπεριδοφυτείας.
Τα εσπεριδοειδή ( πορτοκαλιά, λεμονιά, γλυκολεμονιά, μανταρινιά, νερατζιά, κιτριά, φράπα, μοσχολέμονο, περγαμόντο, γκρέιπφρουτ, σαγκουίνι, σατσούμα ) έχουν ανάγκες σε άζωτο ( Ν ), φώσφορο ( P ), κάλιο ( Κ ), ασβέστιο ( Ca ) και μαγνήσιο ( Mg ) αλλά απαραίτητα, είναι κατά σειρά σπουδαιότητας και τα μικροστοιχεία σίδηρος ( Fe ), βόριο ( B ), αργίλιο ( Αl ), φθόριο ( F ), μαγγάνιο ( Mn ), ψευδάργυρος ( Zn ) και χαλκός ( Cu ).
 |
| Η λίπανση N - P - K στα εσπεριδοειδή |
Η ανάγκη των εσπεριδοειδών σε λιπαντικά στοιχεία εξαρτάται κυρίως από τη φυσική γονιμότητα του εδάφους. Αλλά η θρεπτική κατάσταση των δέντρων επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, πέραν από την φυσική γονιμότητα του εδάφους, όπως είναι οι ιώσεις, οι μυκητολογικοί μικροοργανισμοί, η ικανότητα των υποκειμένων να απορροφούν τα διάφορα στοιχεία από το έδαφος και πολλές τεχνικές καλλιέργειας καθώς και ποτίσματος του εδάφους.
Άζωτο ( Ν )
Οι ανάγκες σε αζωτούχο λίπανση είναι μεγάλες και μάλιστα μεγαλύτερες από οποιαδήποτε άλλου λίπανση. Η έλλειψη ή η περιορισμένη ποσότητα Ν επιβραδύνει την αύξηση της βλάστησης, προκαλεί κιτρίνισμα στο φύλλωμα του δέντρου, πρόωρη φυλλόπτωση και αποξήρανση της τρυφερής βλάστησης. Τα συμπτώματα τροφοπενίας είναι εμφανή κατά την περίοδο της ανθοφορίας των δέντρων και σε ανοιξιάτικη βλάστηση. Συνήθως, η τροφοπενία Ν προκαλεί μείωση στην παραγωγή και κάνει τους καρπούς πιο μαλακούς. Καλής ποιότητας καρποί λαμβάνονται, όταν το Ν βρίσκεται στην κατώτερη του επιπέδου που θεωρείται κατάλληλο για τη διατήρηση της παραγωγικότητας και της βλάστησης των δέντρων σε επιθυμητά επίπεδα.
Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Η υπερβολική ποσότητα Ν υποβαθμίζει την ποιότητα των καρπών και σε μερικές περιπτώσεις, άμεσα ή έμμεσα, επηρεάζει τη διαθεσιμότητα του Cu, Zn, Mn, Mo, P ως και άλλων στοιχείων.
Για την παροχή του Ν δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη συνταγή. Ο τύπος, ο χρόνος, η δόση και ο τρόπος παροχής εξαρτώνται από το έδαφος, την κατάσταση του δέντρου και τις κλιματολογικές συνθήκες. Η παροχή αυτού ( ουρία ) από το φύλλωμα, ενδείκνυται όταν οι ανάγκες του δέντρου σε Ν είναι άμεσες. Υπό κανονικές συνθήκες, η παροχή 12 - 20 κιλά ενεργού Ν κατά στρέμμα και κάθε χρόνο κρίνεται ικανοποιητική.
 |
| Η αύξηση του Κ στην πορτοκαλιά αυξάνει το πάχος του φλοιού των πορτοκαλιών και μειώνει την περιεκτικότητα αυτών σε χυμό |
Οι καρποί που παράγονται από δέντρα που παρουσιάζουν συμπτώματα τροφοπενίας P είναι τραχείς, έχουν παχύ φλοιό και μικρότερη περιεκτικότητα χυμού συγκριτικά με εκείνους που παράγονται από δέντρα που βρίσκονται σε καλή θρεπτική κατάσταση από πλευράς P. Τα φύλλα των δέντρων που παρουσιάζουν τροφοπενιακά συμπτώματα P περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες Ν, Κ και Μg. Tροφοπενίες P παρατηρούνται κάτω από τις εξής συνθήκες :
- όταν η ολική ποσότητα του φωσφόρου στο έδαφος είναι μικρή
- όταν η τα εδάφη είναι ασβεστώδη
- όταν η αζωτούχος λίπανση είναι υπερβολική
- όταν ο συνδυασμός υποκειμένου και ποικιλίας δεν είναι κατάλληλος
- όταν οι κλιματικοί παράγοντες δεν είναι ευνοϊκοί
- όταν η ποσότητα του μαγνησίου είναι ανεπαρκής
- όταν υπάρχει έλλειψη εδαφικής υγρασίας
- σε ανταγωνισμό των μικροοργανισμών του εδάφους για διαθέσιμο φώσφορο
Ο φώσφορος όπως γνωρίζουμε, δεσμεύεται γρήγορα και ισχυρώς από το έδαφος με ουδέτερο ή αλκαλικό ph. Επομένως, λόγω αυτής της δέσμευσής του και της βραδείας διακίνησής του στο έδαφος, για διορθώσεις τροφοπενιών φωσφόρου ενδείκνυται η παροχή διαλυτών τύπων, όπως είναι η φωσφορική αμμωνία και το υπερφωσφορικό ( P2O5 ). Συνήθως η παροχή 2,5 - 3.5 κιλά υπερφωσφορικό, κατά ενήλικο δέντρο και γύρω από αυτό, είναι αποτελεσματική για 4 με 5 χρόνια. Θα πρέπει να έχουμε υπ' όψη όμως ότι η υπερβολική φωσφορική λίπανση επιταχύνει την ωρίμανση των καρπών, μειώνει το μέγεθός τους και συμβάλλει στην παραγωγή μαλακών καρπών. Στις λεμονιές, οι διακυμάνσεις των επιπέδων του φωσφόρου φαίνεται πως δεν επηρεάζουν την ποιότητα των καρπών.
 |
| Η αύξηση του Κ στη λεμονιά, μειώνει το πάχος του φλοιού των λεμονιών και αυξάνει την περιεκτικότητα αυτών σε χυμό. |
Κάλιο ( Κ )
Το πιο σημαντικό αίτιο που προκαλεί συμπτώματα τροφοπενίας Κ στα φυτά είναι η μικρή περιεκτικότητα του ευκόλως ανταλλάξιμου φωσφόρου ή η πολύ μικρή ολική ποσότητα καλίου στο έδαφος. Η διαθεσιμότητα του Κ στο έδαφος μειώνεται, όταν υπάρχει έλλειψη εδαφικής υγρασίας και η περιεκτικότητα του εδάφους σε ασβέστιο και μαγνήσιο είναι μεγάλη.
Η αυξημένη περιεκτικότητα των πορτοκαλόδεντρων σε Κ μπορεί να έχει θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Όταν το επίπεδο του Κ στα φύλλα είναι κάτω από 0,7% δεν επαρκεί για μια ικανοποιητική παραγωγή.
Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Όταν όμως το επίπεδο του Κ είναι χαμηλό, παρατηρείται επιτάχυνση της ωρίμανσης των καρπών, μείωση του μεγέθους και κάποια απώλεια της παραγωγής. Αν όμως το επίπεδο του Κ είναι πάνω από 0,7%, τότε ενδείκνυται νέα καλιούχος λίπανση ΜΟΝΟ αν υπάρχουν προβλήματα μεγέθους καρπών και ανωμαλιών του φλοιού.
Η αύξηση του Κ στην πορτοκαλιά αυξάνει το πάχος του φλοιού των πορτοκαλιών και μειώνει την περιεκτικότητα αυτών σε χυμό, ενώ στη λεμονιά, μειώνει το πάχος του φλοιού των λεμονιών και αυξάνει την περιεκτικότητα αυτών σε χυμό.
Σε μερικά εδάφη, η εφαρμογή μιας καλιούχος λίπανσης δίνει γρήγορα αποτελέσματα ενώ σε άλλα καθυστερεί αρκετά. Η δεύτερη περίπτωση παρατηρείται σε εδάφη με πιο λεπτή υφή. Επομένως, σε εδάφη που η καλιούχος λίπανση είναι αποτελεσματική, ενδείκνυται η προσθήκη 1.5 - 3 κιλά Κ2Ο σε κάθε ενήλικο δέντρο και γύρω από αυτό, επί 2 συνεχή χρόνια. Συνήθως, μια αποτελεσματική καλιούχος λίπανση διαρκεί αρκετά χρόνια.
Δείκτης για την παροχή νέας καλιούχος λίπανσης αποτελεί πάντοτε μια ανάλυση φύλλων. Οι εφαρμογές με χλωριούχο κάλιο προκαλούν ζημιές στα δέντρα και γι' αυτό συνιστάται η προσθήκη Κ2SO4 ( θειικου καλίου ). Σε εδάφη όμως, που οι εφαρμογές καλιούχου λίπανσης δεν είναι αποτελεσματικές, συνιστάται η παροχή Κ δια του φυλλώματος, με ψεκασμούς, τέλη άνοιξης με αρχές καλοκαιριού. Οι συνήθεις δόσεις είναι 4 κιλά ΚΝΟ3 ( νιτρικού καλίου ) σε 100 λίτρα νερό. Αν το Κ βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, τότε δεν υπάρχει πρακτικός τρόπος μείωσής του.
Βιβλιογραφία
Ειδική Δενδροκομία - Εσπεριδοειδή ( Τόμος τέταρτος )
( Κωνσταντίνου Α. Ποντίκη - Καθηγητή Δενδροκομίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών )