Τροφοπενία Βορίου ( Β )
Συμπτώματα
Συμπτώματα
Τα πάσχοντα από έλλειψη βορίου ελαιόδεντρα εμφανίζονται ως χλωρωτικά, ενώ στις σοβαρότερες των περιπτώσεων παρουσιάζουν μεγάλο αριθμό ξηρών κλαδίσκων σε ολόκληρη την κόμη. Αυτοί οι κλαδίσκοι έχουν συνήθως αυτή τη γνωστή ως ''σκούπα'' μορφή, λόγω της διαδοχικής έκπτυξης πολλών πλαγίων βλαστών, πριν την αποξήρανσή τους. Η συγκεκριμένη τροφοπενία παρατηρείται τόσο σε νεαρά δενδρύλλια όσο και σε αιωνόβια δέντρα.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα στα φύλλα είναι η χλώρωση του κορυφαίου τμήματος του ελάσματος. Αρχικά, το χρώμα των χλωρωτικών ιστών είναι πρασινοκίτρινο και στην συνέχεια μετατρέπεται σε κίτρινο - πορτοκαλί και καταλαμβάνει το 1/3 - 2/3 του ελάσματος του φύλλου. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται πρώτα στα κορυφαία φύλλα των νέων βλαστών και στην συνέχεια στα κατώτερα. Στα ώριμα, έντονα χλωρωτικά φύλλα, το χλωρωτικό τμήμα διαχωρίζεται σαφώς από το πράσινο χωρίς ενδιάμεσες αποχρώσεις. Σε ορισμένα φύλλα, ιδιαίτερα τα παλαιά, παρατηρείται ξήρανση της κορυφής του ελάσματος. Σε προχωρημένες φάσεις της ασθένειας παρατηρούνται μικροφυλλία και παραμόρφωση των φύλλων ( φύλλα ροπαλόμορφα ) και έντονη φυλλόπτωση.
 |
| οι τροφοπενίες Βορίου ( Β ) και Καλίου ( Κ ) στην ελιά |
Στα ασθενή δέντρα παρατηρείται καθυστέρηση στην έναρξη της βλάστησης κατά την άνοιξη και εν συνεχεία, ο ακραίος οφθαλμός των αναπτυσσομένων βλαστών νεκρώνεται. Λόγω αυτής της νέκρωσης, εκπτύσσονται πλάγιοι οφθαλμοί οι οποίοι επίσης νεκρώνονται και με αυτό τον τρόπο σχηματίζονται οι χαρακτηριστικές ''σκούπες'' των οποίων οι κλαδίσκοι ξηραίνονται εξ ολοκλήρου. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού παρατηρείται καρπόπτωση ενώ σε προχωρημένες περιπτώσεις έλλειψης βορίου, δεν αναπτύσσονται ταξιανθίες διότι δεν σχηματίζονται ανθοφόροι, αλλά μόνο ξυλοφόροι οφθαλμοί. Έτσι η παραγωγή των ελαιόδεντρων μειώνεται σημαντικά και σε σοβαρές περιπτώσεις εκμηδενίζεται.
Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Διάγνωση
Η διάγνωση της τροφοπενίας βορίου πρέπει να επιβεβαιώνεται με χημική ανάλυση δειγμάτων φύλλων λόγω της συμπτωματολογικής ομοιότητας της πάθησης με άλλες τροφοπενίες και ασθένειες ( π.χ επίδραση χαμηλών θερμοκρασιών, βερτισιλλίωση, διάφορες ανωμαλίες θρέψης ). Η περιεκτικότητα των φύλλων σε βόριο δέντρων που πάσχουν από τροφοπενία βορίου είναι κάτω από 20ppm, ενώ σε φυσιολογικά δέντρα είναι συνήθως πάνω από 20ppm ( στη ξηρή ουσία ).
Θεραπεία
Ο πλέον πρακτικός τρόπος επέμβασης αποτελεί η προσθήκη βόρακα στο έδαφος κατά τη διάρκεια του χειμώνα, σε δόσεις που κυμαίνονται μεταξύ 300 - 500 g σε πλήρως ανεπτυγμένο δέντρο. Σε ελαιόδεντρα μικρής ηλικίας η δόση πρέπει να είναι μικρότερη και συνήθως, συνιστούν να χρησιμοποιούνται 10 g βόρακα για κάθε έτος ηλικίας από την φύτευση στον αγρό. Η από εδάφους χορήγηση βορίου να επαναλαμβάνεται κάθε 3 - 4 έτη. Αν εμφανισθούν συμπτώματα της ασθένειας σε μερικά μόνο δέντρα ενός ελαιώνα, θα πρέπει να γίνεται βοριούχος λίπανση σε ολόκληρο τον ελαιώνα γιατί, κατά τεκμήριο, και τα υπόλοιπα δέντρα θα βρίσκονται στο όριο της έλλειψης βορίου.
Τροφοπενία Καλίου ( Κ )
Συμπτώματα
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα αποτελεί μια χλώρωση των φύλλων που συνοδεύεται από ξήρανση της κορυφής τους. Στη νέα βλάστηση η χλώρωση εμφανίζεται συνήθως κατά το φθινόπωρο ή τον χειμώνα στα φύλλα της βάσης. Αρχίζει από την κορυφή του ελάσματος, καταλαμβάνει τελικά ολόκληρη την επιφάνεια του φύλλου ή το μεγαλύτερο της μέρος και ακολουθείται από ξήρανση του κορυφαίου 1/3 - 2/3 του φύλλου. Το χαρακτηριστικό της παραπάνω χλώρωσης είναι ότι έχει μια απόχρωση ορείχαλκου. Η μετάβαση από το χλωρωτικό στο πράσινο είναι βαθμιαία. Σε ελαφρές περιπτώσεις τροφοπενίας, τα συμπτώματα εκδηλώνονται μόνο σε ένα ή δύο βραχίονες, ενώ το υπόλοιπο μέρος της κόμης φαίνεται υγιές. Στα προσβεβλημένα κλαδιά παρατηρείται περιορισμένο μήκος βλάστησης, έντονη μικροφυλλία, μεγάλη φυλλόπτωση και ξήρανση. Στα προχωρημένα στάδια της ασθένειας, η παραγωγή θα μειωθεί σημαντικά λόγω του περιορισμού της βλάστησης καθώς και του μικρού μεγέθους των σχηματιζόμενων καρπών.
Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Διάγνωση
Η διάγνωση της τροφοπενίας καλίου από τα συμπτώματά της δεν είναι ασφαλής γιατί πολλές φορές άλλες παθολογικές καταστάσεις της ελιάς ( π.χ τοξικότητα χλωριούχων αλάτων, εξασθένιση δέντρων λόγω υψηλής καρποφορίας ή κακής λειτουργίας του ριζικού συστήματος, αδρομύκωση, τροφοπενίες βορίου ή φωσφόρου ), μπορούν εύκολα να θεωρηθούν ως τροφοπενίες καλίου. Επειδή η έλλειψη καλίου εντονοποιείται αισθητά σε περιόδους ξηρασίας, τα συμπτώματα της τροφοπενίας, αποδίδονται συχνά σε αυτή την ξηρασία. Επομένως, είναι προφανές ότι η μόνη ασφαλής μέθοδος διάγνωσης της ασθένειας είναι η χημική ανάλυση των φύλλων.
 |
| οι τροφοπενίες Βορίου ( Β ) και Καλίου ( Κ ) στην ελιά |
Η συγκέντρωση του καλίου στα φύλλα της ελιάς κυμαίνεται μέσα σε ευρέα όρια, αναλόγως της διαθεσιμότητας του στοιχείου στο έδαφος, της ηλικίας των φύλλων και του σε καρπό φορτίου των δέντρων. Για την ανάλυση, χρησιμοποιούνται φύλλα από ασθενή δέντρα καθώς επίσης από δέντρα που δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Στις περιπτώσεις τροφοπενίας καλίου, η περιεκτικότητα των φύλλων σε κάλιο είναι κατωτέρα του 0,30% και μπορεί να φτάσει μέχρι και του 0,10% ή ακόμη χαμηλότερα. Στα ελαιόδεντρα που δεν έχουν συμπτώματα, παρατηρούνται περιεκτικότητες από 0,40 - 1,70% στην ξηρή ουσία των φύλλων.
Θεραπεία
Προσθήκη στο έδαφος καλίου υπό μορφή λιπάσματος. Για δέντρα μέσης ανάπτυξης συνιστάται η προσθήκη 10 - 15 χιλιογράμμων θειϊκού καλίου κατά δέντρο στις αρχές του χειμώνα. Υψηλές δόσεις καλιούχου λιπάσματος είναι αναγκαίες στα βαριά εδάφη ενώ στα ελαφριά, μικρότερες δόσεις μπορούν να αποβούν αποτελεσματικές.
Μετά τη θεραπεία θα πρέπει να γίνεται κανονική λίπανση των δέντρων με Κ για την αποφυγή επανεμφάνισης της τροφοπενίας. Καλλιεργητικές φροντίδες οι οποίες συντελούν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη του ριζικού συστήματος των δέντρων και την εξασφάλιση επαρκούς υγρασίας στο έδαφος, αυξάνουν την ικανότητα των ριζών να απορροφούν Κ από το έδαφος.
Βιβλιογραφία
Ασθένειες Καρποφόρων Δένδρων και Αμπέλου
Χ. Γ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Καθηγητής Φυτοπαθολογίας Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθηνών