Στην
Ευρώπη, η καλλιέργεια της ελαιοκράμβης ξεκίνησε στα μέσα του 15ου αιώνα και
σήμερα καταλαμβάνει έκταση περίπου 50.000.000 στρέμματα με τη Γαλλία, τη
Γερμανία και την Αγγλία να καλύπτουν το 85% της συνολικής έκτασης. Στην Ελλάδα,
η ελαιοκράμβη καλλιεργείται σε μικρές πειραματικές εκτάσεις για την αξιολόγηση
της ως ενεργειακό φυτό.
Η
ελαιοκράμβη, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε λάδι εξαιρετικής ποιότητας,
αποτελεί σήμερα την πιο σημαντική πηγή εδώδιμου λαδιού για τις χώρες της
Βόρειας Ευρώπης. Το λάδι που εξάγεται από την ελαιοκράμβη χρησιμοποιείται
επίσης για την παρασκευή μαργαρίνης, σαπουνιών, χρωμάτων, φαρμάκων, πλαστικών,
λιπαντικών ή ως συστατικό μείγματος σε ορυκτά λάδια. Μετά την εξαγωγή του
λαδιού τα υπολείμματα της καλλιέργειας , λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους
σε πρωτεΐνες (10-45%) χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή.
Κραμβέλαιο
Μετά
την έκθλιψη των σπόρων, προκειμένου να παραχθεί προϊόν κατάλληλο για
διατροφικούς σκοπούς, το παραλαμβανόμενο λάδι της ελαιοκράμβης πρέπει να
υποστεί ορισμένες διαδικασίες, καθώς περιλαμβάνει ποικίλες ποσότητες
ανεπιθύμητων ουσιών, που πρέπει να απομακρυνθούν. Οι διεργασίες που κρίνονται
απαραίτητες και γίνονται προκειμένου να παραχθεί εδώδιμο λάδι, είναι γνωστές ως
διεργασίες εξευγενισμού και στα πλαίσια του, πραγματοποιούνται η εξουδετέρωση, η
αποκομμίωση, ο αποχρωματισμός, η απόσμηση.
Όταν
λοιπόν το λάδι προορίζεται για τη βιομηχανία τροφίμων, καθώς και σε άλλες
εφαρμογές όπου απαιτείται η καλύτερη δυνατή ποιότητα του τελικού προϊόντος, το
ακατέργαστο λάδι εξουδετερώνεται και λευκαίνεται, έτσι ώστε να απομακρυνθούν τα
ελεύθερα λιπαρά οξέα και οι χρωστικές
ουσίες αντίστοιχα. Οι διαδικασίες της εξουδετέρωσης αποσκοπούν στην απομάκρυνση
των ακαθαρσιών, χωρίς να αλλάξει η ιδιότητα του λαδιού.
Με
τον αποχρωματισμό του λαδιού επιτυγχάνεται απομάκρυνση χρωστικών ουσιών και
άλλων ανεπιθύμητων ουσιών, όπως μέταλλα, φώσφορος, σαπούνια κ.λπ. Επίσης, το
λάδι πρέπει να απαλλαγεί και από κάθε ίχνος οσμής, η απομάκρυνση των διαφόρων
πτητικών ενώσεων, που ευθύνονται για τις οσμές, επιτυγχάνεται με τη διαδικασία
της απόσμησης. Το χρώμα του ακατέργαστου λαδιού είναι σκούρο, ενώ του
ραφιναρισμένου ανοιχτό κίτρινο.
Χρήση ελαίου
Το
λάδι της ελαιοκράμβης βρίσκει εφαρμογές τόσο στην ικανοποίηση διατροφικών
αναγκών, αλλά κυρίως παρουσιάζει ενδιαφέρον στην βιομηχανική παραγωγή ελαίων
και βιοκαυσίμων. Στην βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιείται ως σπορέλαιο
μαγειρικής, αναμεμειγμένο με άλλα φυτικά έλαια και στην παραγωγή μαργαρίνης και
μαγιονέζας.
Το
κραμβέλαιο ως βιομηχανικό έλαιο βρίσκει εφαρμογές, στην βιομηχανία λιπαντικών,
υδραυλικών υγρών, στην παραγωγή πολυμερών, πλαστικών, κόλλας, στις επιστρώσεις
επιφανειών παραγωγή βερνικιών, χρωμάτων, μελάνης τυπογραφείου, στη σαπωνοποιία
και στην παραγωγή καλλυντικών.
Ιδιαίτερα σημαντική εφαρμογή αποτελεί η χρήση
του στην κάλυψη ενεργειακών αναγκών, ως καύσιμη ύλη – βιοκαύσιμο, σε μηχανές
εσωτερικής καύσης – πετρελαιοκινητήρες.
Νατάσα Μπατσίλα
Φοιτήτρια Τεχνολογίας
Γεωπονίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Πηγή - Βιβλιογραφία
α) c-gaia.gr
β) Εφημερίδα ΤogetherFreePress,