.... Γενάρη μήνα κλάδευε , φεγγάρι μην κοιτάζεις ....
Κλάδεμα καλείται η οποιαδήποτε αφαίρεση ζωντανών τμημάτων ενός φυτού.
Υπάρχουν τα θερινά κλαδέματα και τα χειμερινά .
Τα κλαδέματα που γίνονται κάθε χρόνο και έχουν σκοπό την ρύθμιση της παραγωγής λέγονται κλαδέματα καρποφορίας.
 |
| Το κλάδεμα του αμπελιού |
Κλάδεμα καρποφορίας
Το κλάδεμα της αμπέλου γίνεται, κατά κανόνα, κάθε έτος και απαιτεί ο κλαδευτής πέρα από τη δεξιοτεχνία, να σκέφτεται και να κρίνει πριν από οποιαδήποτε ενέργειά του.
Αυτό είναι απαραίτητο για:
α. ) Να ισορροπήσει την παραγωγή με τη βλάστηση σε συνδυασμό με την ηλικία και την ευρωστία του πρέμνου στη μελετώμενη περιοχή.
β. ) Να ρυθμίσει την παραγωγή έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη διακύμανση μεταξύ των ετών, όπως συμβαίνει στα ακλάδευτα πρέμνα.
γ. ) Να βελτιώσει την ποιότητα της παραγωγής (περιεκτικότητα σε σάκχαρα και οξέα), τις διαστάσεις των σταφυλιών και των ραγών, καθώς και την εμφάνιση τους (σταφύλια αραιά ή πυκνά στην περίπτωση των επιτραπέζιων).
δ. ) Να διατηρήσει το σχήμα.
Το κλάδεμα καρποφορίας ανάλογα με το μήκος των παραγωγικών μονάδων (κεφαλές, αμολυτές) διακρίνεται σε βραχύ, μακρό και μικτό.
- Βραχύ κλάδεμα. Στο κλάδεμα αυτό διατηρούνται κεφαλές μέχρι 3 οφθαλμών. Ο αριθμός των κεφαλών που αφήνονται εξαρτάται από την ισχύ και την ηλικία του πρέμνου και τις οικολογικές συνθήκες.
- Μακρό κλάδεμα. Σ' αυτό αφήνονται αμολυτές των 5 έως 7 ή και περισσοτέρων οφθαλμών.
- Μικτό κλάδεμα. Σ' αυτό αφήνονται κεφαλές μέχρι 3 οφθαλμών και αμολυτές με
περισσότερους των 4 οφθαλμών.
Η επιλογή ενός κλαδέματος (βραχύ, μακρό ή μικτό) και του μήκους που δίνουμε σε κάθε καρποφόρο μονάδα (κεφαλή ή αμολυτή), επιτρέπουν μια διακύμανση σε ευρέα όρια του όγκου παραγωγής που θα προκύψει (δυναμικού όγκου παραγωγής).
 |
| Το κλάδεμα της αμπέλου γίνεται, κατά κανόνα, κάθε έτος και απαιτεί ο κλαδευτής πέρα από τη δεξιοτεχνία, να σκέφτεται και να κρίνει πριν από οποιαδήποτε ενέργειά του |
Κριτήρια επιλογής κληματίδων που θα κλαδευτούν
Για την επιλογή των κληματίδων που θα κλαδέψουμε μας ενδιαφέρει να :
α ) Είναι υγιείς (γερές). Δεν κρατάμε για κλάδεμα κληματίδες που έχουν τραύματα (από χαλάζι, από εχθρούς και ασθένειες ή καλλιεργητικά εργαλεία).
β ) Έχουν καλή ξυλοποίηση. Το χρώμα των κληματίδων να είναι το χαρακτηριστικό της ποικιλίας, να παρουσιάζουν αντίσταση στη συστροφή, εύκολη αποκόλληση του φλοιού.
γ ) Έχουν κανονική ζωηρότητα. Κανονικό μήκος και πάχος κληματίδας και μήκος μεσογονατίου διαστήματος. Αποφεύγονται οι κληματίδες με πολύ μεγάλα η πολύ κοντά μεσογονάτια διαστήματα.
Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι οι "κοντόκομπες" και μέσου πάχους κληματίδες καρποφορούν καλύτερα και δίνουν αφθονότερη παραγωγή.
δ ) Έχουν θέση και κατεύθυνση που να εξασφαλίζουν τη διατήρηση του σχήματος, την ισορροπία φορτίου - βλάστησης και την καλή διευθέτηση τον φυλλώματος.
ε ) Υπάρχει πρακτικά ίδια περίπου απόσταση από το έδαφος των καρποφόρων μονάδων, ώστε ο φωτισμός τον φυλλώματος να είναι καλύτερος και να διευκολύνονται η αντιμετώπιση των ασθενειών και οι καλλιεργητικές εργασίες.
Κλάδεμα καρποφορίας (Προσδιορισμός του φορτίου)
Πριν αρχίσουμε το κλάδεμα ενός πρέμνου μελετάμε την υφισταμένη κατάσταση .Έτσι, η συμπεριφορά του πρέμνου στο κλάδεμα καρποφορίας του περασμένου έτους (φορτίο που αφήσαμε) θα μας βοηθήσει στον καθορισμό του φορτίου.
Μπορούμε να διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:
Α) Οι οφθαλμοί που αφέθηκαν κατά το προηγούμενο κλάδεμα βλάστησαν και έδωσαν χονδρές κληματίδες, μεγάλου μήκους και καλά ωριμασμένες. Επιπλέον βλάστησαν και κοιμώμενοι οφθαλμοί και έδωσαν λαίμαργους. Η εικόνα αυτή δηλώνει ότι το προηγούμενο κλάδεμα ήταν αυστηρό και επομένως πρέπει να αυξήσουμε το φορτίο. Αυτό θα γίνει είτε αφήνοντας δύο κεφαλές στον ίδιο βραχίονα είτε μία αμολυτή 5-10 οφθαλμών.
Β) Οι οφθαλμοί που αφέθηκαν δε βλάστησαν όλοι, οι κληματίδες είναι λεπτές, κοντές και δεν υπάρχουν λαίμαργοι. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειώσουμε το φορτίο κλαδεύοντας πιο αυστηρά "σφιχτά" ή αφαιρώντας μερικές κεφαλές.
Η αφαίρεση κεφαλών και κληματίδων γίνεται με το σκεπτικό να ανοίγει το κύπελλο και να διατηρείται το σχήμα. Βέβαια κατά προτεραιότητα αφαιρούνται οι ασθενικές (λεπτές) κληματίδες και εκείνες που απομακρύνονται από τον άξονα του κυπέλλου.
Γ) Όλοι οι οφθαλμοί τους οποίους αφήσαμε με το κλάδεμα τον προηγουμένου έτους, βλάστησαν και οι κληματίδες έχουν κανονικό πάχος, μήκος και το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας. Αυτό σημαίνει ότι το φορτίο πρέπει να είναι το ίδιο με αυτό του περασμένου έτους.
Εποχή κλαδέματος
Το κλάδεμα είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, γι' αυτό συνήθως ο χρόνος κλαδέματος αποφασίζεται από τον αμπελουργό ανάλογα με τα εργατικά χέρια που διαθέτει και τον προγραμματισμό των εργασιών του. Όμως θα πρέπει να επισημανθούν μερικές χρήσιμες διαπιστώσεις. Όταν σε μια περιοχή ενδημούν βακτηριακές ασθένειες συνιστάται κλάδεμα τον χειμώνα (αρχές Ιανουαρίου).
Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Για την αποφυγή των μολυσμάτων της Ευτυπίωσης θα πρέπει το κλάδεμα, αν είναι δυνατόν, να γίνεται αργά προς το τέλος Φεβρουαρίου - αρχές Μαρτίου (λίγο πριν την έναρξη της δακρύρροιας ).
Επίσης θα πρέπει να επισημανθεί ότι το όψιμο κλάδεμα καθυστερεί την εκβλάστηση.
Κλάδεμα vεαρώv φυτών
Στα πρώτα χρόνια της ζωής των φυτών ακόμη και ένα μικρό φορτίο θεωρείται υπερβολικό. Το φυτό στα πρώτα χρόνια της ζωής του θα πρέπει να οικοδομήσει τα μόνιμα τμήματά του και επομένως η παραγωγή δρα ανταγωνιστικά προς αυτό. Έτσι, κατά τα πρώτα χρόνια, θα πρέπει να αφαιρούνται οι ταξιανθίες.
Την πρώτη χρονιά αφαιρούνται όλες, τη δεύτερη οι περισσότερες και ούτω καθ' εξής. Πολλές φορές ιδιαίτερα σε αμπελώνες επιτραπέζιων σταφυλιών, υπερβολικό φορτίο κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του αμπελώνα υποθηκεύει το μέλλον των φυτών και υποβαθμίζει την ποιότητα της παραγωγής.
Θερινά κλαδέματα
Είναι οι επεμβάσεις που γίνονται κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Με τα θερινά κλαδέματα επιδιώκουμε την διόρθωση σφαλμάτων που έγιναν κατά το χειμερινό κλάδεμα και την βελτίωση των συνθηκών καλλιέργειας με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής.
Τα θερινά κλαδέματα είναι : το βλαστολόγημα, το κορυφολόγημα,το ξεφύλλισμα, το αραίωμα βοτρύων, η χαραγή και η δακτυλίωση.
Βλαστολόγημα
Το βλαστολόγημα αφορά στην αφαίρεση διογκωμένων οφθαλμών, βλαστών στα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους. Συνήθως οι αφαιρούμενοι βλαστοί είναι άγονοι και δεν είναι χρήσιμοι για τη διαμόρφωση του κλήματος και το επόμενο χειμερινό κλάδεμα. Είναι όμως δυνατόν να γίνει αφαίρεση γόνιμων βλαστών που είναι κακοσχηματισμένοι ή που η θέση τους είναι τέτοια ώστε να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη άλλων βλαστών.
Εποχή και τρόπος πραγματοποίησης του βλαστολογήματος
Το βλαστολόγημα έχει σκοπό να προσαρμόσει τη βλάστηση στις συνθήκες του περιβάλλοντος και στην εφαρμοζόμενη καλλιεργητική τεχνική. Επίσης, έχει σκοπό να συμπληρώσει το προηγούμενο χειμερινό κλάδεμα και να προετοιμάσει το επόμενο. Η έγκαιρη και σωστή εφαρμογή του συμβάλλει στην καλύτερη διατροφή των βλαστών που απομένουν καθώς και των σταφυλών που αυτοί φέρουν. Επειδή όμως αυτό στοχεύει στην εξοικονόμηση υγρασίας και θρεπτικών στοιχείων στο κλήμα, πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα όχι όμως πριν ξεχωρίσουν οι ταξιανθίες (όταν οι βλαστοί έχουν τουλάχιστον 5 φύλλα και μήκος από 10-15 cm έως 30-35 cm δηλαδή κατά την περίοδο Απριλίου με μέσα Μαϊου και γενικά πριν την άνθηση). Έτσι και τα φύλλα των βλαστών που αφαιρούνται δεν έχουν συμπληρώσει την ανάπτυξή τους και φωτοσυνθέτουν ελάχιστα ή καθόλου, δηλαδή πρόκειται για παράσιτα του κλήματος των οποίων η αφαίρεση θα ωφελήσει τους βλαστούς που απομένουν. Εάν η πραγματοποίηση του βλαστολογήματος καθυστερήσει, τότε αφαιρούνται φύλλα ικανά να φωτοσυνθέτουν, για τα οποία το κλήμα κατανάλωσε προϊόντα φωτοσυνθέσεως, νερό και ανόργανα στοιχεία δηλαδή θα γίνει ζημιά στο κλήμα.
Ανάλογα με τη θέση των βλαστών που πρόκειται να αφαιρεθούν, διακρίνεται σε βλαστολόγημα τον κορμού, των βραχιόνων και των καρποφόρων μονάδων.
Το βλαστολόγημα αρχίζει με αφαίρεση των βλαστών από τον κορμό δηλαδή λαίμαργων που βγαίνουν είτε από το υποκείμενο, είτε από το εμβόλιο. Στη συνέχεια γίνεται
αφαίρεση αυτών που βγαίνουν κοντά στους βραχίονες και οι οποίοι δε θα μας χρησιμεύσουν στο χειμερινό κλάδεμα, των κακοσχηματισμένων και αραίωμα των διπλών ή τριπλών (προέρχονται από τη βλάστηση δύο ή τριών αξόνων του οφθαλμού) μετά την εμφάνιση των βοτρύων. Βέβαια, κατά το βλαστολόγημα στους βραχίονες και τις καρποφόρες μονάδες δεν αφαιρούνται όλοι οι βλαστοί που δεν έχουν σταφύλι, διατηρούνται μερικοί για να βοηθήσουν με το φύλλωμά τους στην αύξηση της φωτοσυνθετικής ικανότητας του κλήματος.
Στις ζωηρές ποικιλίες, το βλαστολόγημα μπορεί να προκαλέσει ανθόρροια. Στην περίπτωση αυτή είναι καλύτερα να αυξηθεί το φορτίο κατά το χειμερινό κλάδεμα και να ακολουθήσει ένα ελαφρό βλαστολόγημα. Τα μικρά φυτά δεν τα βλαστολογούμε αυστηρά με σκοπό τον όσο το δυνατόν λιγότερο περιορισμό της φυλλικής επιφάνειας. Επίσης, σε περιοχές που επικρατούν ισχυροί άνεμοι δεν αφαιρούμε τους βλαστούς από τους βραχίονες γιατί μπορεί να χρειαστούν στο επόμενο κλάδεμα.
Στην πράξη, στα άγονα και ξηρά εδάφη των αμπελουργικών περιοχών, που στις κριτικές για την αμπελοπεριόδους υπάρχει πρόβλημα ακόμα και επιβίωσης των κλημάτων, είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένο το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα για εξοικονόμηση υγρασίας και προσαρμογή των κλημάτων στις εξαιρετικά δύσκολες αυτές συνθήκες. Επίσης, στα γόνιμα και αρδευόμενα εδάφη και στις ζωηρές ποικιλίες όπως Ραζακί, Σουλτανίνα, Σοβινιόν, Σιδερίτη, Φράουλα κόκκινη κλπ, χρειάζονται πολλές φορές περισσότερα του ενός βλαστολογήματα.
Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ
Με το έγκαιρο και σωστό βλαστολόγημα επιτυγχάνεται:
- οικονομία νερού και θρεπτικών στοιχείων
- καλύτερη ανάπτυξη των βλαστών που απομένουν
- γρηγορότερη και καλύτερη διαμόρφωση των κλημάτων αποτελεί απαραίτητη προπαρασκευαστική εργασία, η οποία ενώ δεν κοστίζει σχεδόν τίποτα, προσφέρει πάρα πολλά και οι αμπελουργοί την ονομάζουν "καλή δουλειά"
- διευκόλυνση τον επόμενου χειμερινού κλαδέματος
- καλύτερος αερισμός και φωτισμός των βλαστών που απομένουν
- έμμεση αντιμετώπιση του περονόσπορου με την πρόληψη της πρώτης προσβολής που είναι ιδιαίτερα επιζήμια στις τρυφερές ταξιανθίες και τα νεαρά φύλλα, καθώς και την ελάττωσή τον στις επόμενες προσβολές
- καθυστέρηση του γηρασμού των κλημάτων γιατί δημιουργούν πληγές (βασική αιτία γηρασμού).
Το βλαστολόγημα γίνεται με το χέρι.
Ο εργάτης που το πραγματοποιεί πρέπει να γνωρίζει κλάδεμα, να σκέπτεται το παρόν και το μέλλον του κάθε κλήματος . Έτσι, επιλέγει τους βλαστούς που θα αφαιρέσει και κρατάει αυτούς που θα χρειαστούν για αντικατάσταση βραχιόνων και καρποφόρων μονάδων, καθώς και αυτούς που είναι κατάλληλοι για κάλυψη κενών στο σχήμα, ανεξάρτητα αν φέρουν ή όχι σταφύλια.
ΤΑΖΟΓΛΙΔΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ
Γεωπόνος, Σύμβουλος Αμπελουργίας
Πηγή - ampeli.gr