Το Χαμένο Έδαφος του ελληνικού ελαιολάδου

Σε καθημερινή βάση, ακούμε για το Ελληνικό λάδι, για τις ποιότητές του τις ασύγκριτες, για την διατροφική του αξία και τον ρόλο του ως "διατροφοφάρμακο" (nutraceutical) και πολύ απλούστερα ως "υπερτροφή", κλπ...

Το Χαμένο Έδαφος του ελληνικού ελαιολάδου

Ακούμε να βγάζουν λόγους και να το εκθειάζουν, πολιτικοί, συνεταιριστές, διατροφολόγοι, γιατροί, γεωπόνοι, δήμαρχοι, έμποροι και εξαγωγείς..., και καλώς κάνουν. Αλλά φτάνει αυτό;

Μήπως όμως πρέπει να βλέπουμε και τις παγκόσμιες αριθμητικές του ελαιόλαδου για να συνειδητοποιούμε το που βρισκόμαστε και τι ίσως να μην κάναμε καλά;

Η χώρα μας με κατά μέσο 300.000 μετρικούς τόνους (ΜΤ) παραγωγή (το 16% της παγκόσμιας παραγωγής) σε μια σχετικά καλή χρονιά, έρχεται τρίτη μετά την Ισπανία και την Ιταλία σε ποσότητα, αλλά με την Τυνησία σε απόσταση αναπνοής ανταγωνιστικά. Το 80% της Ελληνικής παραγωγής είναι της κατηγορίας "Extra Virgin", το μεγαλύτερο ποσοστό παγκοσμίως.

Καταναλώνουμε περί τους 130.000 ΜΤ, ενώ η αξία των ετήσιων εξαγωγών μας κυμαίνεται μεταξύ 420 και 530 εκατομμύρια € κατ'έτος, αριθμός που δεν είναι σταθερός και εξαρτάται από τη ζήτηση της Ιταλίας και την δική μας παραγωγή η οποία κυμαίνεται γύρω στους 300.000 ΜΤ, συχνά δε αρκετά λιγότερη (εξαρτάται από την χρονιά) και όταν η συνολική αξία των εξαγωγών Ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων κυμαίνεται μεταξύ των 5,0 και 5,4 εκατομμυρίων € ετησίως... Η εμφιαλωμένη ποσότητα ελληνικού ελαιολάδου υπολογίζεται στους 40.000 περίπου ΜΤ (πολύ μικρή συγκριτικά).

Το 2020 είναι η χρονιά όπου η ζήτηση ελαιολάδου παγκοσμίως είναι μεγαλύτερη από την παγκόσμια παραγωγή η οποία εκτιμάται στους 3,11 εκατομμύρια ΜΤ. Εκτός ΕΕ η χώρα μας πουλάει κάτι παραπάνω από 20.000 ΜΤ, όταν η Ισπανία πουλάει 302.000 ΜΤ, η Ιταλία 190.000 ΜΤ και η Πορτογαλία 56.000 ΜΤ... η τελευταία με πολύ λιγότερη παραγωγή από τη δική μας και με πολύ μικρότερο ποσοστό σε Παρθένο ελαιόλαδο, όλοι τους.....

Περισσότερο από το 1/3 του ευρωπαϊκού ελαιολάδου εξάγεται στις ΗΠΑ. Η ζήτηση στην Ιαπωνία, τον Καναδά, την Βραζιλία, την Κίνα, την Μ. Ανατολή και Αυστραλία αλλά και σε άλλες χώρες, εμφανίζεται συνεχώς με αυξητικές τάσεις, συχνά πιεστικές στην αναζήτηση ελαιολάδου.... Η Σαουδική Αραβία προχώρησε δυναμικά σε δική της παραγωγή με νέες καλλιεργητικές πρακτικές....

Οι ΗΠΑ εμφανίζουν δύο πράγματα που πρέπει να σημειώσουμε,

(1) φυτεύει ελαιόδεντρα στις ζώνες 10 και 11, με την παραγωγή να δείχνει σιγά σιγά να αυξάνεται (σήμερα υπολογίζεται γύρω στις 17.000 ΜΤ) και

(2) μια τεράστια ζήτηση η οποία οφείλεται στην ευαισθητοποίηση πολλών Αμερικανών υπέρ της υγιεινής διατροφής και στροφής στο ελαιόλαδο, η οποία υπολογίζεται για το 2019 γύρω στους 363.000 ΜΤ/έτος, όταν το 2000 ελάχιστα ξεπερνούσε τους 200.000 ΜΤ.

Άρα παρατηρείται μια αύξηση του 74% σε 19 χρόνια, με τάσεις σταθεροποίησης σ' αυτά τα επίπεδα, αλλά με εισαγόμενες τις τεράστιες ποσότητες που χρειάζεται, κυρίως από Ισπανία, Ιταλία και άλλες. Οι ΗΠΑ αγοράζουν περί τους 205-210.000 ΜΤ από την ΕΕ..., αλλά αγοράζουν και από Λ. Αμερική, από Τυνησία, Τουρκία, Μαρόκο, κ.α.

Εδώ δεν μιλάμε τόσο για τα ποσοτικά περιθώρια διείσδυσης στην Αμερικανική αγορά, αλλά για "ποιοτικά" περιθώρια τα οποία δεν γνωρίζουμε κατά πόσο τα εκμεταλλεύεται η Ελληνική πλευρά, με το ποιοτικά πρώτο στον κόσμο ελαιόλαδο....

Οι Τυνησία, Τουρκία, το Μαρόκο και η Συρία μπαίνουν δυναμικά στις διεθνείς αγορές (Β. Αμερική και Ασία) με μια ποσότητα της τάξεως των 300.000 ΜΤ όλες μαζί, αλλά ποιοτικά πολύ υποδεέστερες ποσότητες του Ελληνικού προϊόντος. Όμως ανεξάρτητα απ' αυτό, χαρακτηρίζονται από "επιθετική εξαγωγική πολιτική" και πολύ αποτελεσματικό "μάρκετινγκ", εργαλεία που τοποθετούν τα προϊόντα τους σε όλες σχεδόν τις επιθυμητές αγορές. Η Τυνησία εμπορεύεται πάνω από 120.000 ΜΤ ανά τον κόσμο, με αρκετές ποσότητες στις ΗΠΑ όπου σε μερικές περιοχές έχει απωθήσει και το Ελληνικό...

Οι παγκόσμιες φυτεύσεις εντωμεταξύ γίνονται σε χρόνους πυκνούς και σε μεγέθη χιλιάδων στρεμμάτων με Ελληνικές, Ισπανικές και Ιταλικές ποικιλίες, με νέες και βελτιωμένες ποικιλίες με πιο βιομηχανοποιημένες καλλιεργητικές μεθόδους όπως το πλήρως μηχανοποιημένο σύστημα υψηλής πυκνότητας φυτών SHD (super high density) με νάνα ελαιόδεντρα κατά την Ισπανική επινόηση, με 60 έως και 160 δένδρα στο στρέμμα, ανάλογα με την ποικιλία και το έδαφος... Οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Αργεντινή, η Χιλή μπαίνουν αργά αλλά σταθερά στην καλλιέργεια της ελιάς με σύγχρονες και βελτιωμένες μεθόδους, αλλά και μεγάλη οργάνωση στην διάθεση των προϊόντων τους (λάδι και ελιά) στις αγορές.

Στις ΗΠΑ θεωρούν τα ελαιόδεντρα κάποιας ηλικίας λιγότερο μεν παραγωγικά αλλά οπωσδήποτε χρήσιμα και διατηρητέα λόγω της απαράμιλλης "γλυπτικής" τους αισθητικής, δεν τα πετσοκόβουν για καυσόξυλα ενώ τα μεταφυτεύουν σε χώρους υψηλής διατήρησης και συντήρησης με κηποτεχνική διάθεση (αυλές, πάρκα, κατά μήκος δρόμων σε αγροτικές περιοχές και σε ράντζα, κλπ)..

Η Ελληνική ύπαιθρος αυτή τη στιγμή πρέπει να φιλοξενεί πάνω από 120 εκατομμύρια δένδρα, αλλά αυτό δεν σημαίνει κάτι εάν δεν εκσυγχρονιστούν η καλλιέργεια και το εμπορικό κομμάτι του κλάδου.

Στη χώρα μας είμαστε περήφανοι για τις παραγωγές μας, για τις γεύσεις και την θρεπτική αξία των προϊόντων μας, αλλά περισσότερο το ξέρουμε μεταξύ μας και λιγότερο οι ξένοι αγοραστές και πελάτες...

Απαιτείται επιθετική εξωστρεφής πολιτική, επιστημονικό μάρκετινγκ, συνεχής παρουσία στους χώρους και τις χώρες κατανάλωσης και κυρίως ικανότητα και αντίληψη από τους αρμόδιους. Δεν φτάνει μόνο η "ιδιωτική πρωτοβουλία" που το παλεύει και καταφέρνει να επιβιώνει έστω στο επίπεδο που μπορεί...

Απαιτείται σοβαρή κρατική στήριξη με ενίσχυση της οργάνωσης των εξαγωγών, την ανάπτυξη της αγοράς για το ελληνικό ελαιόλαδο και όχι μόνο, αλλά και των ίδιων των εξαγωγών.

Ο ανταγωνισμός στο ελαιόλαδο εξελίχτηκε σκληρός και κερδήθηκαν αγορές αλλά και χρήμα από τους προνοητικούς, όταν εμείς βγάζαμε λόγους για την καλύτερη Ελληνική πραμάτεια μας....

Στις φωτό, ενδεικτικά, αναρτώ: