Ποια λιπάσματα εφαρμόζονται πριν τη σπορά των χειμερινών σιτηρών;

Σύμφωνα με το εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, οι καλλιεργητές χειμερινών καλλιεργειών, κυρίως σιτηρών, θα πρέπει να εφαρμόσουν συγκεκριμένη λίπανση πριν την σπορά και μας αναλύει ποια είναι η καλύτερη καλλιεργητική πρακτική λίπανσης. Είναι γνωστό ότι οι παραγωγές που επιτυγχάνουμε σήμερα είναι αποτέλεσμα, σε ένα μεγάλο ποσοστό, από την προσθήκη θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος.

Ποια λιπάσματα εφαρμόζονται πριν την σπορά των χειμερινών σιτηρών και ποια είναι η καλύτερη καλλιεργητική πρακτική

Το άζωτο (Ν), ο φώσφορος (P) και το κάλιο (K)  είναι τα κύρια θρεπτικά στοιχεία που εφαρμόζουμε. Σπάνια εφαρμόζουμε άλλα στοιχεία και είναι αμφίβολο κατά πόσο χρειάζονται. Από αυτά o P και το K,  δεν είναι ευδιάλυτα και δεν εκπλύνονται από τις βροχές του χειμώνα, άρα παραμένουν στο έδαφος και χρησιμοποιούνται από τα φυτά τα επόμενα χρόνια. Μόνο με το φαινόμενο της διάβρωσης χάνονται, μαζί με το έδαφος. Αντίθετα, το N, είναι ευδιάλυτο και ευκίνητο. Αν παραμείνει στο έδαφος μετά το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου που δεν υπάρχουν πλέον φυτά για να το απορροφήσουν, οι βροχές το εκπλύνουν προς τους υπόγειους υδροφορείς προκαλώντας έτσι το φαινόμενο της νιτρορύπανσης. 

Ακολουθήστε τη fb σελίδα του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ

Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να γίνει εφαρμογή P και K στην αρχή της περιόδου, δηλαδή πριν από την σπορά ενώ το Ν πρέπει να προστίθεται όταν το απαιτεί το φυτό.  Θα πρέπει ο κάθε παραγωγός να ακολουθήσει μια τακτική για την εφαρμογή των λιπασμάτων στο χωράφι του. Θα πρέπει πρώτα από όλα να βρει ποια είναι η κρίσιμη περίοδος που η κάθε καλλιέργεια χρειάζεται περισσότερο τα λιπάσματα. Σύμφωνα με τα φαινολογικά στάδια του σιταριού, δηλαδή την εξέλιξη της μορφής των φυτών του, στην Εικόνα 1 βλέπουμε την αντιστοιχία των φαινολογικών σταδίων με το χρόνο για τις συνθήκες της Θεσσαλίας.

 Βλέπουμε επίσης με τη κόκκινη γραμμή την απορρόφηση N από τα φυτά. Είναι προφανές ότι αρχικά και μέχρι το Φεβρουάριο, η απορρόφηση N είναι μικρή ενώ αρχίζει να αυξάνεται από εκεί και πέρα και μέχρι τις αρχές Μαΐου που αρχίζει η ωρίμανση. Στην ίδια εικόνα ,τα μπλε βέλη δείχνουν το χρόνο εφαρμογής του λιπάσματος από το παραγωγό, που κάνει μια εφαρμογή με τη σπορά και την επόμενη το Φεβρουάριο. Στη σπορά μπορεί να εφαρμόσει το P και το K, αλλά αν εφαρμόσει N τότε το περισσότερο θα εκπλυθεί από τις βροχές, καθώς τα φυτά βλέπουμε ότι δεν απορροφούν παρά ελάχιστες ποσότητες. 

Γίνετε μέλος της fb ομάδας του Αγροτών Ανάγνωσμα ΕΔΩ

Εδώ πρέπει να ληφθεί υπόψη η προηγούμενη καλλιέργεια. Αν είναι ποτιστική (βαμβάκι, καλαμπόκι) τότε πάντα μένει υπολειμματικό άζωτο και η αζωτούχος λίπανση γενικά δεν χρειάζεται. Αν όμως για πολλά χρόνια καλλιεργείται σιτάρι ως μονοκαλλιέργεια, ίσως μια μικρή ποσότητα N να βοηθήσει στο αδέλφωμα (τον Ιανουάριο). Ο παραγωγός εφαρμόζει την αζωτούχο λίπανση το Φεβρουάριο σε μια δόση. Είναι προφανές ότι η τακτική αυτή που εφαρμόζεται σε μεγάλη έκταση από τους αγρότες της Θεσσαλίας είναι λανθασμένη, καθώς το λίπασμα θα καταναλωθεί ή εκπλυθεί και δεν θα είναι αρκετό για το τέλος Μαρτίου και Απρίλιο που χρειάζεται σε μεγάλες ποσότητες. Η περιεκτικότητα του σπόρου σε πρωτεΐνες που καθορίζει τη ποιότητα του σκληρού σιταριού, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επάρκεια N τον Απρίλιο. Όπως δείχνουν τα πράσινα βέλη στην εικόνα 1, η  χρήση λιπασμάτων βραδείας αποδέσμευσης του N το Μάρτιο, θα βοηθήσει στην επίτευξη υψηλής ποιότητας (υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη) σκληρού σιταριού.

εικόνα 1

Για το P και το K που δεν εκπλύνονται πρέπει να εφαρμοστούν πριν τη σπορά. Η ανάλυση εδάφους θα μας δώσει τις κατάλληλες απαντήσεις αν πρέπει να εφαρμοστούν ή όχι. Συνήθως, τα περισσότερα εδάφη έχουν επάρκεια και στα δύο στοιχεία.

Συμπέρασμα

Κάνουμε βασική λίπανση (με τη σπορά) μόνο του P και του K  με βάση τις αναλύσεις του εδάφους και πολύ μικρής ποσότητας N σε μονοκαλλιέργεια σιτηρών. Την αζωτούχο λίπανση εφαρμόζουμε σε δύο δόσεις (Φεβρουάριο και Μάρτιο). Πάντα πριν από βροχές που σήμερα με τις καλές προγνώσεις του καιρού που έχουμε μπορούμε να το πετύχουμε.