 |
| Παραμένει αυτόνομη η ΚΑΠ αλλά έρχονται περικοπές στις επιδοτήσεις έως και 25% |
Το POLITICO γράφει αναλυτικά
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησε να καταστρέψει τον αγροτικό προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι αγρότες, οι υπουργοί και οι εκπρόσωποι συμφερόντων αντέδρασαν και κέρδισαν. Αλλά με τη συρρίκνωση των κονδυλίων, ο πόνος απλώς καθυστερεί.
Αντιμέτωπη με έναν λογαριασμό αποπληρωμής 30 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως από δανεισμό της εποχής του Covid, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτηκε για λίγο το αδιανόητο - να αξιοποιήσει την πιο ιερή αγελάδα της ΕΕ, τις γεωργικές επιδοτήσεις.
Για μερικούς τεταμένους μήνες, οι Βρυξέλλες φλέρταραν με την ενσωμάτωση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και των ταμείων συνοχής σε ευρύτερα εθνικά κονδύλια, ένα λεγόμενο εθνικό σχέδιο εταιρικής σχέσης που βασίστηκε στο Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της εποχής της πανδημίας.
Σύμφωνα με την πρόταση, οι εθνικές κυβερνήσεις θα έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα της ΕΕ, επιτρέποντας ταχύτερες μετατοπίσεις προς προτεραιότητες όπως η άμυνα, η ανταγωνιστικότητα και το κλίμα. Οι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν το σύστημα ως ευέλικτο και εξορθολογισμένο. Οι επικριτές το είδαν ως αρπαγή εξουσίας – και μια ύπουλη προσπάθεια να αδειάσει η ΚΑΠ.
Καθώς οι συνομιλίες για τον προϋπολογισμό εντείνονταν, εντεινόταν και η αντίσταση.
Οι λομπίστες των γεωργικών προϊόντων κινητοποιήθηκαν . Οι υπουργοί Γεωργίας εξεγέρθηκαν . Ο επικεφαλής γεωργίας της Επιτροπής, Κριστόφ Χάνσεν, άρχισε να αντιδρά εσωτερικά . Οι κυβερνώντες Χριστιανοδημοκράτες της Γερμανίας έγραψαν στην πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία προέρχεται από το κόμμα, προτρέποντας την «Αγαπητή Ούρσουλα» τους να μην ενσωματώσει τον αγροτικό προϋπολογισμό σε ευρύτερα σχέδια δαπανών.
«Οι περικοπές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική θα έστελναν εντελώς λάθος μήνυμα», δήλωσε στο POLITICO ο Γιοχάνες Στάινιγκερ, ένας από τους συντάκτες της επιστολής. «Η ΚΑΠ πρέπει να συνεχίσει να έχει έναν ανεξάρτητο και αξιόπιστο προϋπολογισμό».
Ο στόχος ήταν να αναδιαμορφωθεί ριζικά ο τρόπος λειτουργίας του αγροτικού προϋπολογισμού. Αλλά τελικά, η επόμενη ΚΑΠ θα μοιάζει πολύ με την τρέχουσα, με τη βασική της δομή να παραμένει άθικτη.
Μέχρι τον Ιούνιο, η Επιτροπή είχε σιωπηλά αναστείλει το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Ο Jan Olbrycht, ειδικός σύμβουλος του Επιτρόπου Προϋπολογισμού Piotr Serafin, δήλωσε ότι η ΚΑΠ θα παραμείνει ως ξεχωριστός πυλώνας στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. Η χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης θα παραμείνει εντός της δομής των δύο πυλώνων της ΚΑΠ. Προηγούμενες ιδέες για τη μεταφορά αυτών των χρημάτων στον τομέα της συνοχής είχαν, όπως είπε ο Olbrycht, «τελειώσει, έχει ολοκληρωθεί».
Αυτό σηματοδότησε μια σημαντική υποχώρηση πριν από την επίσημη παρουσίαση της πρότασης προϋπολογισμού της Επιτροπής στις 16 Ιουλίου. Και έχει υπογραμμίσει την ακατέργαστη πολιτική δύναμη που μπορεί ακόμα να ασκήσει το αγροτικό λόμπι στις Βρυξέλλες, ακόμη και καθώς ο αριθμός των αγροτών μειώνεται και η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενες εκκλήσεις για ανακατεύθυνση των χρημάτων προς στρατηγικές προκλήσεις.
Η δομή σώθηκε, αλλά οι τομές εξακολουθούν να πονάνε
Για τους αγρότες της Ευρώπης, η νίκη είναι γλυκόπικρη. Με την πίεση να αυξάνεται για την αποπληρωμή του χρέους της Covid και τη χρηματοδότηση νέων προτεραιοτήτων, οι Βρυξέλλες προσπαθούν να επιμηκύνουν έναν προϋπολογισμό που είναι απίθανο να αυξηθεί.
Η Επιτροπή αναμένεται να προτείνει σημαντικές περικοπές στη συνολική χρηματοδότηση της ΚΑΠ. Οι πρώτες εκτιμήσεις υποδηλώνουν μείωση μεταξύ 15% και 25% σε σύγκριση με τα τρέχοντα επίπεδα. Ενώ η δομή της ΚΑΠ μπορεί να είναι ασφαλής, το μέγεθος του ταμείου δεν είναι.
Με σχεδόν 400 δισεκατομμύρια ευρώ, η ΚΑΠ αντιπροσωπεύει σήμερα σχεδόν το ένα τρίτο του συνολικού επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ. Δημιουργήθηκε το 1962 και είναι η παλαιότερη κοινή πολιτική του μπλοκ - και υπερασπίζεται σθεναρά τα κατεστημένα συμφέροντα που έχουν επωφεληθεί από αυτήν για τόσο καιρό.
Στην πράξη, ωστόσο, οι αγρότες θα εξακολουθούν να χάνουν χρήματα. Οι προσαυξήσεις στις άμεσες πληρωμές, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ΚΑΠ, είναι πιθανό να συρρικνωθούν. Αυτό θα μπορούσε να είναι αρκετό για να αναζωπυρώσει τις διαμαρτυρίες που σάρωσαν την Ευρώπη πέρυσι , ειδικά αν οι αγρότες αισθάνονται ότι έχουν δεσμευτεί με διαρθρωτικές προστασίες αλλά όχι οικονομικές.
«Εάν η Επιτροπή παίρνει στα σοβαρά το όραμά της για τη γεωργία και θέλει να ενισχύσει την ευρωπαϊκή γεωργία και να την καταστήσει κατάλληλη για το μέλλον, οι φήμες για δραστική περικοπή του προϋπολογισμού δεν μπορούν να αποτελέσουν σοβαρή επιλογή», δήλωσε ο Bernhard Krüsken, γενικός γραμματέας της Γερμανικής Ένωσης Αγροτών.
«Οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν αυξημένο και ειδικό γεωργικό προϋπολογισμό δεν θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής».
Η αποτυχημένη προσπάθεια αναδιάρθρωσης της ΚΑΠ αποκαλύπτει επίσης πόσο δύσκολο είναι να μετατοπιστούν τα χρήματα στις Βρυξέλλες. Ακόμα και όταν οι αξιωματούχοι της ΕΕ υποστηρίζουν έναν πιο στρατηγικό προϋπολογισμό, η παραδοσιακή συμμαχία αγροτικών ομάδων, συντηρητικών ευρωβουλευτών και υπουργείων γεωργίας συνεχίζει να υπερασπίζεται την ΚΑΠ με σχεδόν θρησκευτικό ζήλο.
Ο πολιτικός συμβιβασμός αφήνει και τις δύο πλευρές δυσαρεστημένες. Για τις αγροτικές ομάδες, η διαρθρωτική επιβίωση χωρίς οικονομική ασφάλεια δεν αποτελεί μεγάλη παρηγοριά. Για τους υποστηρικτές του προϋπολογισμού και τους εκσυγχρονιστές, η διατήρηση της ΚΑΠ μοιάζει με χαμένη ευκαιρία.
Αλλά καταδεικνύει επίσης μια βαθύτερη αλήθεια για τις Βρυξέλλες: Η δύναμη στην πολιτική του προϋπολογισμού της ΕΕ δεν έχει να κάνει μόνο με τους αριθμούς. Αφορά τους συνασπισμούς που μπορούν να κινητοποιηθούν και τις κόκκινες γραμμές που χαράσσονται νωρίς και δυνατά.
Και αυτή τη φορά, οι αγρότες φώναξαν πιο δυνατά.
με πληροφορίες POLITICO