Τι αλλάζει για τις ελιές στην Ιταλία και τι ισχύει στην Ελλάδα
 |
| Υποχρεωτική η παράδοση των ελιών εντός 6 ωρών στο ελαιοτριβείο στην Ιταλία |
Το νέο υπουργικό διάταγμα για την ιχνηλασιμότητα του παρθένου ελαιολάδου εγείρει αντιδράσεις από εμπόρους και μεταφορείς - Ζητούν ευελιξία και εξαιρέσεις με βάση τις αποστάσεις
Το Υπουργείο Γεωργίας της Ιταλίας εισήγαγε ένα νέο μέτρο που προκαλεί ισχυρές αντιδράσεις στον ελαιοκομικό τομέα.
Σύμφωνα με το Διάταγμα της 18ης Σεπτεμβρίου 2024 (δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης στις 26 Σεπτεμβρίου), όλοι οι έμποροι ελιών υποχρεούνται να εγγράφονται στο εθνικό αγροτικό πληροφοριακό σύστημα SIAN και να παραδίδουν τους καρπούς στην ελαιοτριβείο εντός έξι ωρών από τη στιγμή της αγοράς από τον ελαιοπαραγωγό.
Η διάταξη, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2025, εντάσσεται στην εφαρμογή του άρθρου 9 του Νόμου 206/2023 για το «Made in Italy», με στόχο τη βελτίωση της διαφάνειας, της ιχνηλασιμότητας και της ποιότητας στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
Ανησυχίες για την πρακτικότητα και την τήρηση των χρονικών περιορισμών
Παρά τη θετική στόχευση του μέτρου, το αυστηρό όριο των έξι ωρών έχει πυροδοτήσει σοβαρές αντιδράσεις από εκπροσώπους της εφοδιαστικής και του εμπορίου. Όπως επισημαίνεται, το μέτρο είναι ανεφάρμοστο σε διαπεριφερειακές μεταφορές, όπου οι χρόνοι μετακίνησης υπερβαίνουν εύκολα τις έξι ώρες - ακόμη και χωρίς να υπολογιστούν οι υποχρεωτικές στάσεις για τους επαγγελματίες οδηγούς, βάσει του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Ο κλάδος καλεί το Υπουργείο να επανεξετάσει τη βιωσιμότητα της εφαρμογής και να εισαγάγει κριτήρια διαφοροποίησης ανάλογα με την απόσταση ή το είδος της συναλλαγής, ώστε να αποφευχθεί η απορρύθμιση ενός στρατηγικού κλάδου της ιταλικής αγροδιατροφής.
Αθέμιτος ανταγωνισμός και ασυμμετρίες στην εφαρμογή
Το διάταγμα δεν διαφοροποιεί μεταξύ τοπικών και διαπεριφερειακών εμπόρων, γεγονός που τιμωρεί δυσανάλογα τους δεύτερους. Επιπλέον, παρατηρείται ασυμμετρία ως προς τις υποχρεώσεις. Tα ελαιοτριβεία εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή όταν αγοράζουν οι ίδιοι τις ελιές απευθείας από τους παραγωγούς.
Αυτό το κενό δημιουργεί προϋποθέσεις για αθέμιτο ανταγωνισμό, ενισχύοντας κάθετα ενσωματωμένες επιχειρήσεις και αποδυναμώνοντας τον ρόλο των ανεξάρτητων εμπόρων, που παραδοσιακά συμβάλλουν στη σταθερότητα και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Κυρώσεις: Διοικητικές και εν δυνάμει ποινικές
Αν και το κείμενο του διατάγματος δεν καθορίζει ρητά τις κυρώσεις, παραπέμπει στο υπάρχον νομικό πλαίσιο για την ιχνηλασιμότητα του ελαιολάδου - δηλαδή στα Υπουργικά Διατάγματα της 10ης Νοεμβρίου 2009, 23ης Δεκεμβρίου 2013 και 8ης Ιουλίου 2015.
Σε περιπτώσεις παραβίασης των προθεσμιών ή ψευδών καταχωρίσεων, προβλέπονται:
- Διοικητικά πρόστιμα
- Ποινικές διώξεις
- Αναστολή ή περιορισμός εμπορικής δραστηριότητας
Υποχρεώσεις εμπόρων: Τι προβλέπεται βήμα - βήμα
Οι έμποροι υποχρεούνται να:
- Καταχωρούν την ώρα αγοράς (στρογγυλοποιημένη στην επόμενη πλήρη ώρα)
- Καταγράφουν την ώρα παράδοσης στο πεδίο «Σημειώσεις» του ηλεκτρονικού κωδικού
- Τηρούν αυστηρά το εξάωρο, ειδικά σε περιπτώσεις μεικτών φορτίων (από πολλούς παραγωγούς), όπου ο χρόνος μετρά από την πρώτη παραλαβή
Olimerca - Información Oleícola Independiente