Η χρήση του νεονικοτινοειδούς acetamiprid σε βιοκτόνα προϊόντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση οδεύει προς οριστική κατάργηση
 |
| Καταργείται ένα ακόμη επικίνδυνο φυτοφάρμακο στην Ε.Ε |
Η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι το acetamiprid θα αποσυρθεί από όλα τα βιοκτόνα προϊόντα στην Ε.Ε. από την 31η Ιανουαρίου 2027.
Κίνδυνος για την υγεία και το περιβάλλον
Σύμφωνα με τις νέες αξιολογήσεις της EFSA, η ουσία παρουσιάζει «απαράδεκτο κίνδυνο» λόγω ενδοκρινικής διαταραχής και νευροτοξικότητας κατά την ανάπτυξη. Η Générations Futures υποστηρίζει ότι η απόφαση να μην πραγματοποιηθεί αίτηση για εκ νέου άδεια, σχετίζεται με πιθανές αρνητικές ενδείξεις που προέκυψαν από τις μελέτες τοξικότητας που διεξάγει η ίδια η εταιρεία και οι οποίες αναμένεται να παρουσιαστούν το 2026.
Η τοξικολόγος της οργάνωσης, Pauline Cervan, σχολιάζει: «Οι βιομηχανίες γνώριζαν ότι το acetamiprid δεν είχε καμία πιθανότητα να επανα-αδειοδοτηθεί ως βιοκτόνο. Αυτό επιβεβαιώνει τις ανησυχίες μας και ενισχύει το αίτημά μας για πλήρη απόσυρση της ουσίας από κάθε χρήση».
Το acetamiprid βρέθηκε ακόμη και στο … μέλι
Την ανησυχία ενισχύει και η έρευνα του περιοδικού Il Salvagente (Μάρτιος 2025), που εντόπισε ίχνη acetamiprid σε 9 από 14 δείγματα μελιού. Παρότι τα επίπεδα ήταν χαμηλά, η παρουσία ενός νεονικοτινοειδούς σε προϊόν που καταναλώνεται ευρέως θεωρείται ανησυχητική, ιδίως για τις επιπτώσεις στην υγεία και στις μέλισσες.
Τι είναι το acetamiprid
Το acetamiprid είναι ένα νεονικοτινοειδές εντομοκτόνο που χρησιμοποιείται κυρίως για τον έλεγχο εντόμων και παρασίτων σε γεωργικές καλλιέργειες. Συγκεκριμένα σε:
- Φυτά και καλλιέργειες:
- Οπωροφόρα δέντρα (μήλα, αχλάδια, εσπεριδοειδή)
- Λαχανικά (ντομάτες, πιπεριές, αγγούρια)
- Βαμβάκι, καπνός, καλαμπόκι
- Καρποφόρα φυτά και αμπέλια
- Οικιακή χρήση / κηπευτικά:
- Προϊόντα βιοκτόνων για τον έλεγχο μυρμηγκιών, κοριών, ψύλλων και άλλων εντόμων σε κήπους και φυτώρια
- Σε κάποια σκευάσματα για προστασία φυτών και λουλουδιών σε εσωτερικούς χώρους
- Μικρότερη χρήση:
- Προϊόντα για εμπορικούς χώρους ή αποθήκες, κυρίως ως βιοκτόνα για έντομα
Ο νόμος Duplomb
Το καλοκαίρι του 2024, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Biocid, 198 προϊόντα με acetamiprid βρίσκονταν ακόμα στην αγορά. Στη Γαλλία, η διαβόητη νομοθεσία Duplomb είχε προσπαθήσει να ανοίξει ξανά τον δρόμο για χρήση της ουσίας στη γεωργία, αλλά τμήματά της λογοκρίθηκαν από το Συνταγματικό Συμβούλιο, λόγω ανεπαρκούς ρύθμισης.
Η FNSEA, κύρια αγροτική ομοσπονδία, είχε αντιδράσει έντονα, ζητώντας διατήρηση της ουσίας στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Η απόσυρση της βιοκτόνου χρήσης ακυρώνει ουσιαστικά αυτές τις προσπάθειες.
Η Générations Futures επιμένει πως το επόμενο βήμα πρέπει να είναι η γενική απαγόρευση του acetamiprid και στη γεωργία, καθώς η επικινδυνότητα δεν αφορά μόνο τα βιοκτόνα αλλά και τα φυτοφάρμακα. «Δεν πρέπει να δοθούν νέες εξαιρέσεις στη Γαλλία ή αλλού στην Ευρώπη», σημειώνει η οργάνωση.
Το χρονοδιάγραμμα της απαγόρευσης
- 31 Ιουλίου 2025: Λήξη προθεσμίας για αίτηση ανανέωσης άδειας χρήσης ως βιοκτόνο.
- 31 Ιανουαρίου 2027: Οριστική απόσυρση του acetamiprid από όλα τα βιοκτόνα στην Ε.Ε.
- Μέσα 2026: Αναμένονται τα πλήρη αποτελέσματα των μελετών για ενδοκρινική και νευροτοξική δράση.