Μουριά - Η αξία ενός δέντρου που αγαπάμε και πώς να αντιμετωπίσουμε τον σοβαρότερο εχθρό της

Αν σκεφτόσασταν ένα δέντρο που χαρίζει άπλετη σκιά, ποιο θα ήταν το πρώτο που θα σας ερχόταν στο μυαλό;

Μουριά - Η αξία ενός δέντρου που αγαπάμε και πώς να αντιμετωπίσουμε τον σοβαρότερο εχθρό της (φωτογραφία/Unsplash)

Μια βόλτα στη γειτονιά σας αρκεί για να δώσει την απάντηση: η μουριά. Στις αυλές, στα πεζοδρόμια, στις πλατείες, στέκεται με τη χαρακτηριστική της κορμοστασιά σαν πράσινη ομπρέλα δροσιάς. Υπάρχουν δύο βασικά είδη που συναντάμε συχνότερα: η Morus nigra (μαύρη μουριά), γνωστή για τους ζουμερούς καρπούς, και η Morus alba (λευκή - άκαρπη μουριά), πιο ανθεκτική, με τα φύλλα της να τρέφουν τους μεταξοσκώληκες, ενώ χρησιμοποιείται κατά κόρον ως καλλωπιστική σε αστικά περιβάλλοντα. Ωστόσο δεν περιορίζεται σε ρόλο καλλωπιστικό· λειτουργεί ως φυσική «υποδομή» για τη δημιουργία χώρων στάσης, ξεκούρασης και κοινωνικής συναναστροφής, ιδιαίτερα σε εποχές όπου η θερμική επιβάρυνση των πόλεων γίνεται όλο και πιο έντονη.

Αυτή την εποχή, όμως, η εικόνα της με πληγώνει. Παρατηρώ ξερούς κλάδους σε αρκετά δέντρα μουριάς, όπου αποτελεί το πρώτο, ανησυχητικό σύμπτωμα της παρουσίας του ξυλοφάγου εχθρού. Δυστυχώς δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο. Όσοι από εμάς έχουμε μουριές στις αυλές μας, μπροστά στα σπίτια μας ή στα πεζοδρόμια, βλέπουμε τα ίδια σημάδια. Οι μουριές είναι δεμένες με την καθημερινότητά μας αποτελώντας αναπόσπαστα στοιχεία του χώρου και της ζωής μας.

Αξία ανεκτίμητη

Η συμβολή τους στον αστικό ιστό είναι τεράστια. Μειώνουν τη θερμοκρασία περιβάλλοντος, μετριάζουν την αστική θερμική νησίδα και χαρίζουν δροσιά εκεί όπου τα πεζοδρόμια και η άσφαλτος πυρώνουν. Μέσα σε πόλεις που κάθε καλοκαίρι δοκιμάζονται από καύσωνες, η μουριά αποτελεί αναγκαία πράσινη υποδομή ζωής και κοινωνικής συνάφειας. Ο εχθρός που απειλεί τις μουριές μας δεν είναι τυχαίος ούτε εύκολα αντιμετωπίσιμος. Πρόκειται για το ξυλοφάγο σκαθάρι Xylotrechus chinensis, γνωστό και ως «κινέζικο σκαθάρι της μουριάς», που ανήκει στην οικογένεια Cerambycidae (μακροκάνθαρα). Το έντομο αυτό εισήχθη στην Ευρώπη μέσω εισαγωγών ξυλείας και τα τελευταία χρόνια έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα, πλήττοντας σοβαρά τον αστικό και περιαστικό πράσινο ιστό.

(φωτογραφία/Pixabay)

Οι προνύμφες του τρέφονται στο εσωτερικό του κορμού και των κλάδων, ανοίγοντας στοές που διακόπτουν τη ροή των θρεπτικών στοιχείων. Σε προχωρημένο στάδιο η προσβολή μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην ξήρανση ολόκληρου του δέντρου. Τα ακμαία (ενήλικα της γενεάς) εμφανίζονται την άνοιξη από οπές εξόδου που δημιουργούν στους κορμούς. Έχουν χρώμα μαύρο με κίτρινο με αποτέλεσμα να μοιάζουν με σφήγκες.

Οι δραστικές ουσίες που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην καταπολέμησή του εφαρμόζονται με ασφάλεια μέσω εγχύσεων στον κορμό, περιορίζοντας τον κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Παράλληλα αξιοποιούνται βιολογικοί παράγοντες, όπως εντομοπαθογόνοι μύκητες και νηματώδεις που λειτουργούν με φυσικό τρόπο ενάντια στο έντομο.

Η καλύτερη περίοδος για επέμβαση είναι με την εμφάνιση των πρώτων οπών στην μουριά οπότε είναι και η ώρα να ειδοποιήσετε τον γεωπόνο σας για δράση. Τα δένδρα που εμφανίζουν μεγάλη προσβολή συστήνεται να κόβονται και να απομακρύνονται. Μεγάλη προστασία για το δένδρο δίνει η προστασία των φυτικών μερών από τις πληγές κλαδέματος με ειδική πάστα τομών.

Ωστόσο, ακόμη κι η πιο προηγμένη μέθοδος δεν επαρκεί χωρίς συλλογική αντιμετώπιση. Οι δήμοι χρειάζονται την ενεργή συμμετοχή των πολιτών. Οι ιδιώτες ενημερώνονται και φροντίζουν τις δικές τους μουριές, ενώ η τοπική αυτοδιοίκηση οργανώνει προγράμματα προστασίας στον δημόσιο χώρο. Η δράση μας σήμερα θα καθορίσει αν η σκιά της μουριάς  θα συνεχίσει να συνοδεύει τις γειτονιές μας αύριο.

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΡΑΠΠΟΥ - newmoney.gr

*  Η Μαριάννα Ράππου είναι Garden Coach, Γεωπόνος και Αρχιτέκτων Τοπίου / Instagram:@mariannarappou